یادداشت
نقش حمل و نقل دریایی در تحقق شعار سال
کارشناس مدیریت حمل و نقل دریایی معتقد است: طبق برآورد کارشناسان، بیش از 80 درصد از حمل و نقل بار در جهان به میزان 11 میلیارد تن در سال برمبنای آمار سال 2018 بوسیله دریا انجام می شود.
به گزارش فراز برج به نقل از مهر، علی غیاثیان کارشناس مدیریت حمل و نقل دریایی در یادداشتی اهمیت اقتصادی حمل و نقل دریایی برای ایران و دیگر کشورهای جهان را یادآور شده و لزوم بهره گیری از این ظرفیت برای تحقق شعار سال را تبیین کرده است.
متن این یادداشت به این شرح است:
خانواده های معمولی اتریشی ساکن وین، وقتی در اواخر ماه آپریل سال جاری احساس کردند مقداری هزینه زندگی بالاتر رفته است، نمی دانستند که علت این امر اتفاقی است که در چند هزارکیلومتری آنها رخ داده است. نه جنگی اتفاق افتاده بود و نه حادثه غیرمترقبه طبیعی مانند سیل و زلزله رخ داده بود.
تنها کشتی عظیم کانتینربر ever given که متعلق به یک سرمایه گذار ژاپنی بود، به علت وزش باد سنگین، ناگهان به گل نشست و یکی از دو کانال راهبردی جهان یعنی کانال سوئز واقع در کشور مصر را حدود یک هفته بست.
این رویداد موجب شد در گوشه دیگری از جهان یک شرکت عظیم تولیدکننده خمیر چوب مخصوص کاغذسازی که یکی از عمده ترین اقلام تولید دستمال کاغذی و محصولات بهداشتی و کاغذی است، هشدار دهد، قادر به تامین منابع اولیه مورد نیاز محصولات خود نیست.
این چنین بود که وزش باد شدید در خاورمیانه، سرعت بدون مجوز کشتی کانتینربر در کانال سوئز و آنطور که برخی رسانه ها نوشتند حواس پرتی کاپیتان کشتی، موجب شد کارخانه دستمال کاغذی در برزیل هشدار گرانی بدهد و هزینه زندگی خانواده های معمول اروپایی ناگهان افزایش پیدا کند.
حادثه انسداد کانال سوئز یکبار دیگر بر اهمیت حمل و نقل دریایی و اثر بی بدیل آن بر اقتصاد جهانی تاکید نمود.
با این حال، برای بیشتر جمعیت جهان، حمل و نقل کالا در کامیون ها، قطارها و گاهی در هواپیماهایی که از بالای سرشان عبور می کند، خلاصه می شود.
اما نکته این است که بخش بزرگی از بار آن کامیون ها و یا قطارها یا بوسیله یک شناور آمده و وارد شده است یا مقرر است بر روی آن منتقل و صادر شود. به عبارت بهتر، طبق برآورد کارشناسان، بیش از ۸۰ درصد از حمل و نقل بار در جهان به میزان ۱۱ میلیارد تن در سال (آمار سال ۲۰۱۸) بوسیله دریا انجام می شود.
حال اگر اختلال در کانال سوئز جدی و طولانی مدت بود یا درباره اقلام راهبردی مانند غذا یا حامل های انرژی به ویژه نفت خام و میعانات گازی اتفاق می افتاد، جهان با بحران بسیار جدی روبه رو می شد که نمونه آنرا در جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ تجربه نمود.
در واقع حمل و نقل دریایی به اندازه ای از اهمیت برخوردار می باشد که تصور جهان بدون آن و کشتی های غول پیکری که از مواد غذایی تا حامل های انرژی، نهاده ای تولید و محصولات صنعتی را در سراسر عالم جابه جا می کنند، نا ممکن است. برخی تحقیقات تأیید می کنند کالاهایی که یک سوم آنها شامل حامل های انرژی و سوخت است و ۶۶ درصد بعدی به کالاهای خشک، فله، کانتینرهای صنعتی و مانند آن اختصاص دارد بوسیله دریا حمل می شوند.
نکته مهم این است که در ایران نیز وضعیت به همین منوال است. تحریم کنندگان طی دو دوره تحریم هسته ای بخش اعظم فشار تحریمی را بر ناوگان کشتیرانی کشور وارد کردند.
این اقدامی آنی و بدون فکر نبود. دشمنان به خوبی می دانند که تا ۹۰ درصد از مبادلات تجاری ایران بوسیله دریا (بیش از ۱۲۳ میلیون تن کالا در سال ۱۳۹۹) انجام می شود، اما این موضوعی است که بیشتر ایرانیان از آن بی خبرند.
ایران به علت دسترسی مناسب به آب های آزاد در جنوب و دسترسی به سواحل قابل کشتیرانی در شمال (حدود ۵۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی) که امکان تجارت بین المللی میان ایران و کشورهای روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان را فراهم می آورد، حمل و نقل دریایی از اهمیتی مضاعف برخوردار می باشد.
این نکته را هم باید در نظر گرفت که موقعیت ژئواستراتژیک ایران در شمال تنگه هرمز و خلیج فارس که اهمیت فراوانی در تجارت بین المللی انرژی دارد، امکان بهره مندی کشور ما را از حمل و نقل دریایی دوچندان می کند.
ایران دارای بیست و دومین ناوگان بزرگ کشتیرانی در جهان است. به گزارش UNCTAD ایران دارای ۲۴۶ فروند شناور ثبتی است که ظرفیت حمل آنها بیش از ۱۸ میلیون تن است. نکته اینکه بخش بزرگی از این ناوگان در اختیار کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش ایران است.
برآوردهای سازمان های بین المللی مانند UNCTAD این است که یکی از مهم ترین ابزارهای ایران برای مقاومت در مقابل تحریم های آمریکا همین ناوگان بزرگ حمل و نقل دریایی است که حداقل در فقره صادرات بنزین به ونزوئلا عملاً تحریم های ترامپی را به سخره گرفت و به چالشی جدی کشید.
در همین راستا و در تأیید مضاعف اهمیت و بزرگی بخش دریایی ایران، طبق اعلام سازمان اطلاعات انرژی آمریکا، روزانه نزدیک به ۱۷ میلیون بشکه نفت خام از تنگه هرمز به سمت اروپای غربی، شرق دور و ایالات متحده عبور می کند.
دست کم ۸۸ درصد نفت خام صادراتی عربستان سعودی، ۹۰ درصد نفت سبک و سنگین ایران، ۹۸ درصد نفت عراق، ۹۹ درصد نفت امارات متحده عربی و ۱۰۰ درصد نفت کشورهای کویت و قطر بصورت دریایی از خلیج فارس راهی مقاصد خود می شود که این میزان معادل ۹۰ درصد صادرات نفت بزرگترین کشورهای تولیدکننده نفت در منطقه خاورمیانه است.
تردد سالانه بیش از ۵۰ هزار کشتی اقیانوس پیمای تجاری، نفتی و گازی از مسیر تنگه هرمز بعنوان یکی از تنگه های راهبردی جهان، انتقال و جابه جایی بیش از ۱۳ میلیون بشکه نفت خام از این منطقه، وجود بیش از ۸۰۰ سکوی اکتشاف و استخراج نفت و گاز و وجود هزاران شناور نظامی و سنتی حاکی از اهمیت این تنگه است. سازمان اطلاعات انرژی آمریکا حمل و نقل حامل های انرژی از تنگه هرمز را معادل گذر ۴۰ درصد نفت فوب (شناور روی آب) جهان و ۲۰ درصد از کل نفت دنیا تخمین زده است.
به اعتقاد مفسرین بازارهای جهانی، در صورت اختلال در حمل و نقل دریایی در تنگه هرمز، بازار جهانی با کمبود ۲۰ میلیون بشکه ای نفت مواجه خواهد شد و بهای نفت از مرز ۲۵۰ دلار نیز فراتر می رود. برخی مفسرین حتی معتقدند، با اختلال در تنگه هرمز، اقتصاد جهانی سقوط خواهدنمود و حتی کارشناسان ارشد صنعت بیمه سوخت بین المللی همچون شرکت بیمه لویدز می گویند، در صورت اختلال در حمل و نقل دریایی در خلیج فارس، احتمال توقف کامل معاملات تجاری در کشورهای حاشیه خلیج فارس وجود دارد.
علاوه بر این، نباید از اهمیت حمل و نقل دریایی برای کشور ما که در زمینه واردات فنّاوری و اقلام صنعتی "های تک"، وابستگی وارداتی دارد، غافل ماند.
در این راستا و باتوجه به اهمیت راهبردی حمل و نقل دریایی در ایران و جهان و اثر غیرقابل انکار آن بر وضعیت اقتصادی کشور، توجه مضاعف به نوسازی ناوگان حمل و نقل دریایی، توجه به فنّاوری های جدید در عرصه کشتیرانی، کشتی سازی، کشتی داری و همین طور ایجاد اسکله های تازه با تجهیزات به روز دنیا در کنار ایجاد زیرساخت های جابه جایی کالا از عرشه به ساحل می تواند کشور ما را در زمینه تحقق شعار "تولید پشتیبانی ها و مانع زدایی ها" که امسال از طرف مقام معظم رهبری تعیین شده است، یاری کند.
حمل و نقل دریایی باتوجه به خاصیت های خود که مهم ترین آنها امکان رفت و آمد در آب های آزاد بین المللی در کوتاه ترین زمان و بالاترین امنیت ممکنست و با وجود مزیت های نسبی فراوانی مانند توانایی حمل و نقل در حجم کلان و تنوع زیاد در مسیرهای بسیار طولانی، زمان مناسب حمل، قیمت ارزان، سلامت فیزیکی بار حمل شده و مزیت هایی از این دست، از جایگاه خاص در روش های مختلف حمل و نقل برخوردار می باشد.
به همین دلیل بهره گیری از فناوری های نو و نوآوری های جدید در این نوع از حمل و نقل در ابعاد وسیعی مورد استقبال دست اندر کاران و صاحبان کالا قرار می گیرد.
با استفاده از آخرین روش های ساخت کشتی، استفاده از تکنولوژی روزآمد در تولید و به کارگیری وسایل و تجهیزات و ملزومات کشتی سازی مانند پیشرانه های قدرتمند، نظام های سنجش دریایی و ناوبری سطحی، فناوری های نوین الکترونیکی و مخابراتی یکی از ملزومات صنعت کشتیرانی است تا در کنار مجهز کردن اسکله های مدرن در بندرهای بزرگ بین المللی کشور همچون بندر چابهار بعنوان تنها بندر اقیانوسی کشور، امکان تحقق بخشیدن به شعار مهم امسال که نگاهی کاملاً اقتصادی دارد را فراهم آورد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب