گزارش فراز برج؛
مسکن مهر، تورم زا بود؟
فراز برج: بااینکه بارها گفته شده که درس آموخته های مسکن مهر، چراغ راه نهضت ملی مسکن می باشد، اما در صورتیکه اراضی نزدیک به شهرها برای ساخت واحدهای نهضت ملی تامین نشود، سرنوشتی مشابه مسکن مهر در انتظار است.
به گزارش فراز برج به نقل از مهر، تا کنون بارها مسئولان دستگاه سیاست گذار در زمینه مسکن و همین طور مقامات ارشد دولت سیزدهم، اجرای طرح نهضت ملی مسکن را با رفع ایرادات و اشکالات طرح مسکن مهر یادآور شده اند.
این در حالی است که برخی نقصها نهضت ملی مسکن چنانچه برطرف نشوند، ممکنست به سرنوشت ۱۰ تا ۱۵ ساله مسکن مهر گرفتار شوند.
از واحدهای بدون متقاضی مسکن مهر درس بگیریم / متقاضی محور بودن نهضت ملی
یکی از بزرگ ترین تفاوت های نهضت ملی مسکن با مسکن مهر چنانچه مسئولان دولتی بخش مسکن تا کنون اعلام نموده اند، متقاضی محور بودن نهضت ملی مسکن می باشد.
در این طرح ابتدا از ۲۸ مهر سال قبل به مدت کمتر از ۶ ماه برای ثبت نام از متقاضیان در شهرهایی که زمین برای ساخت و ساز مسکونی تامین شده، به تدریج انجام شد.
بر اساس آخرین آمار، ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در سامانه ثمن (سامانه ثبت نام نهضت ملی مسکن) اعلام تقاضا کردند که تا کنون بیش از ۱.۵ میلیون نفر آنها حائزشرایط متقاضی فعال شناخته شده و مدارک خودرا بارگذاری کرده اند.
این در حالی است که در مسکن مهر، بیش از ۲.۳ میلیون واحد مسکونی راه اندازی شد که طبق آخرین آمارها و با وجود افزایش قیمت مسکن در سالهای اخیر که به افزایش تقاضای خرید واحدهای مسکن مهر بدون متقاضی انجامید، همچنان بیش از ۱۴ هزار واحد فاقد متقاضی است.
خط اعتباری تورم زای مسکن مهر با اقتصاد کشور چه کرد؟
یکی از متهمان اصلی تورم نیمه دوم دهه ۹۰، خط اعتباری ۵۵ هزار میلیارد تومانی مسکن مهر بود که بگفته کارشناسان اقتصادی، پول پر قدرت محسوب شده و به خلق نقدینگی جدید دامن زد.
این در حالی است که محمود شایان مدیرعامل بانک تخصصی بخش مسکن مدتی پیش به خبرنگار مهر اظهار داشته بود: تسهیلات ۳۶۰ هزار میلیارد تومانی که در قانون جهش تولید مسکن و همین طور قانون بودجه ۱۴۰۰ برای اجرای نهضت ملی مسکن آمده بود، خلق نقدینگی جدید نیست که تورم زا باشد؛ بلکه مقرر است ۲۰ درصد از تسهیلاتی که بانکها در هر سال می دهند، به بخش تولید مسکن داده شود.
هر چند که تا کنون بانکها با وجود ابلاغ بخشنامه اجرائی تسهیلات نهضت ملی مسکن از طرف بانک مرکزی، به بهانه اجرای دستورالعمل وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه درباب جلوگیری از خلق نقدینگی یا به بهانه کاهش سهم صنعت از کل تسهیلات، مبادرت به پرداخت تسهیلات ذیل قانون جهش تولید مسکن نکرده اند.
این در حالی است که با وجود بخشنامه سازمان برنامه و وزارت اقتصاد، از نیمه دول سال قبل تا کنون بیش از ۳ هزار هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی داده شده است اما سهم تسهیلات جهش تولید مسکن کمتر از نیم درصد بوده است.
همچنین بگفته فعالان بخش ساخت و ساز، بیش از ۷۰ درصد سازه های مسکونی را بخش های صنعتی و مصالح ساختمانی می سازند که به راه افتادن نهضت خانه سازی، به افزایش تولید بخش های صنعتی و افزایش فروش آنها می انجامد و دیگر نیازی نیست تا بانکها به بخش های صنعتی تسهیلات سرمایه در گردش پرداخت کنند.
نرخ ثابت برای ساخت و ساز یا نرخ شناور؟
در مسکن مهر، هزینه ثابتی برای اجرای طرح در نظر گرفته شد که بعد از وارد شدن تورم به بخش ساخت مسکن در سالهای بعدی اجرای آن، پیمانکاران دیگر حاضر به اجرای پروژه ها با نرخ های قبلی نبودند.
نتیجه این شد که وزارت راه و شهرسازی دولت دوازدهم مجبور شد تا با ترفندهایی همچون فروش عرصه های مسکن مهر و تزریق منابع آن به تکمیل واحدهای باقی مانده یا افزودن متمم ۱۰ میلیون تومانی به تسهیلات واحدهایی که قبل از این وام ۴۰ میلیون تومانی مسکن مهر را گرفته بودند، یا فروش اراضی در اختیار وزارت راه و شهرسازی و اختصاص درآمدهای آن به تکمیل مساکن مهر ناقص مانده و سایر روش ها، واحدهای باقی مانده را تکمیل کنند.
اتفاقی که سبب شد تا نهضت ملی مسکن از شروع ساخت و ساز، مشمول قانون پروژه های عمرانی تابع سازمان برنامه و بودجه و همین طور نرخ های اعلامی برای ساخت و ساز و تعدیل های بعدی آنها شود.
معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در سال نخست اجرای طرح، نرخ متری ۴ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان را به دستگاه های متولی اجرای نهضت ملی مسکن شامل بنیاد مسکن، شرکت عمران شهرهای جدید، شرکت بازآفرینی شهری، سازمان ملی زمین و مسکن، ادارات کل راه و شهرسازی استانها، سازمان های نظام مهندسی ساختمان استانها و… ابلاغ نمود اما گفته می شود با تعدیل هایی که هر ۳ ماه یک دفعه از طرف سازمان برنامه و بودجه ابلاغ گردیده، تا کنون به متری ۷ میلیون تومان رسیده است.
همچنین مقرر است با تکمیل واحدها خصوصاً از نظر انشعابات و نصبیها خصوصاً آسانسور و پکیج، نرخ نهایی بعد از کسر آورده های واریزی متقاضیان و تسهیلات درحال حاضر ۴۵۰ میلیون تومانی نهضت ملی مسکن (تهران)، در صورتیکه نیاز به تکمیل وجه باشد، متقاضی مبادرت به واریز باقی مانده وجوه کند.
شهرسازی افقی نه عمودی
بسیاری از شهرسازان یکی از ایرادات مسکن مهر را شهرسازی عمودی و بلندمرتبه سازی حتی در شهرهای کوچک و روستاهایی که مردم به زندگی آپارتمان نشینی عادت ندارند، عنوان می کنند.
موضوعی که سبک زندگی قسمتی از جامعه شهرنشین یا روستانشین را تحت تأثیر قرار داد و مشکلات اجتماعی برای ساکنان این بخش از واحدهای مسکن مهر ایجاد کرد.
رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی نیز بر تفاوت میان مسکن مهر و نهضت ملی مسکن درباب افقی یا عموی سازی تاکید کرده بود.
به گفته مسئولان وزارت راه و شهرسازی اولویت با افقی و کم تراکم سازی در شهرهایی است که با کمبود زمین مواجه نیستیم، اما در شهرهایی که زمین نداریم، راهی جز بلندمرتبه سازی و فروش تراکم در شهرهای بزرگ نیست.
با این حال پژوهش های زیادی بر اثرگذاری منفی بلندمرتبه سازی بر محیط زیست و کاهش زیست پذیری شهرها صحه می گذارد.
جانمایی واحدهای مسکونی نهضت ملی؛ در محدوده شهرها / از متروی مسکن مهری های شهرهای جدید چه خبر؟
یکی از ایرادات بزرگ مسکن مهر، فاصله زیاد پروژه های مسکن مهر در خیلی از شهرها با مرکز شهر است که به کاهش ارائه خدمات شهری از طرف مدیریت شهری به محله های مسکن مهر شده است.
همچنین دوری از محدوده یا حریم شهر سبب شده بود تا برخی زیرساخت های آبر، برق، فاضلاب و گاز به سختی به محل راه اندازی پروژه های مسکن مهر برسد. از طرف دیگر، یکی از دلیلهای بالا بودن تعداد واحدهای مسکن مهر فاقد متقاضی، دور بودن پروژه های مسکن مهر از مرکز شهر و نبود حمل و نقل عمومی درون شهری متناسب با جمعیت ساکن در این شهرهاست.
ساخت متروی شهر جدید پرند گفته می شود که ۱۵ سال بعد از شروع اجرای مسکن مهر تا دهه فجر امسال به پایان می رسد؛ راه اندازی متروی شهر جدید پردیس نیز هنوز با وجود بارها کلنگ زنی و امضای تفاهم میان شرکت عمران شهرهای جدید و قرارگاه سازندگی خاتم، شروع نشده است. با اینحال مقرر است تا آخر سال جاری یا اوایل سال آتی، متروی شهر جدید بهارستان به اصفهان به بهره برداری برسد.
این در حالی است که در نهضت ملی مسکن، اولاً محدوده شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر با سرعت بالایی در شورای عالی شهرسازی به تصویب رسید و توسعه محدوده شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر به شورای برنامه ریزی استانها واگذار شده است تا بازه زمانی افزایش محدوده شهرها افزایش یابد.
این اقدام سبب می شود تا هزینه های انتقال زیرساخت های آب، برق، گاز و فاضلاب به محل اراضی اجرای پروژه به شدت کم شود.
به گفته علیرضا فخاری معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن، ۳۳۰۰ هکتار نیز برای ساخت شهرک های نزدیک شهرها در امتداد اجرای نهضت ملی زمین و مسکن تامین شده است.
واحدهای ویلایی و بزرگ متراژ بجای آپارتمان های ۶۰ متری
در مسکن مهر، برخی واحدهای مربوط به شهرهای جدید در حاشیه پایتخت، با متراژهای ۶۰ متری هم راه اندازی و تحویل گردید.
اما گفته شده در نهضت ملی مسکن واحدها با حداقل ۱۰۰ متر مربع ایجاد می شود که با کسر ۱۵ تا ۲۰ متر فضای مشاع راه پله یا آسانسور، ۸۰ تا ۸۰ متر فضای مفید در اختیار خانوارها قرار می گیرد.
همچنین در شهرهایی که زمین به اندازه کافی تامین شده باشد، مقرر است ویلایی سازی در دستور کار قرار گیرد. هر چند که در مسکن مهر نیز ساخت برخی واحدهای مسکونی ویلایی در چند شهر جدید همچون شهر جدید هشتگرد در استان البرز و شهر جدید امیرکبیر در استان مرکزی با استقبال نسبتاً خوب متقاضیان مواجه گردید.
منبع: فراز برج
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب