از دره مخوف یوسف آباد و قلعه چهاردرش چه می دانید؟
به گزارش فراز برج، همشهری نوشت: میرزا یوسف آشتیانی نامی است که در مرور سابقه محله هایی چون یوسف آباد، نصرت آباد، بهجت آباد، عباس آباد، امیرآباد، ونک و فرحزاد به آن برمی خوریم. به عبارت دیگر، تپه های اطراف تهران در سالهای دور و در زمانه ناصری، پس از آبادانی، به نام او و کسانش خوانده شدند تا سرنخی باشند برای روایت امروز ما.
میرزا یوسف آشتیانی، ملقب به مستوفی الممالک، چنان که از کتاب های تاریخی برمی آید، دست به خیر بوده است. می گویند در دوران قحطی در ایران، بخش زیادی از املاک پدری اش را فروخت و کارگران زیادی را به کار گرفت تا باغ هایی برایش بسازند. ساخت باغ ها تا پایان قحطی طول کشید و بدین سان هم کارگران نانی برای خوردن داشتند و هم تهران صاحب محله ای و پردار و درخت به نام یوسف آباد شد. تپه ندید، دره مخوف یوسف آباد
جمشید رحمانی پناه، ساکن قدیمی یوسف آباد، در آستانه ۷۰ سالگی، به قول خودش، قباله کهنه این محله پرطرفدار بین پایتخت نشینان است. خانواده اش از صد سال پیش ساکن اینجاست. تهران قدیم و خصوصاً یوسف آباد را به خوبی می شناسد، آن هم بواسطه علاقه و مطالعات فراوانش در این عرصه. یوسف آباد را با تپه های فراوان و درختان گیلاس و توتش به یاد دارد، آنجا که می گوید قسمتی از خاطراتش در این باغ ها و بازی های کودکی اش در این تپه ها که گاه ارتفاع شان تا ۲۰ متر هم می رسیده رقم خورده است.
رحمانی پناه همه جا با لذت از محله قدیمش یاد می کند، حتی زمانی که بخواهد از خانه های ۶۰ سال پیش بگوید که گلی بوده با سقف هایی از تیرچوبی و حصیر، یا ناامنی و ترسناکی جایی به نام «تپه ندید»، همان خیابان جهان آرای امروز خودمان: «یوسف آباد یا تپه ماهور، همه اش تپه بود و باغ. خیابانی به نام جهان آرا اصلا وجود نداشت. دره ای بود مخوف، ترسناک و خاکی که به آن تپه ندید می گفتند. جنوب این دره هم زندان قزل قلعه بود. از سال ۱۳۴۴ یوسف آباد با رونق ساخت وساز شد یوسف آبادی که امروز می بینید. باغ ها یکی یکی از بین رفت و خانه و آپارتمان جای آن سبز شد. »
آسیاب ۱۵۰ ساله و کاروانسرایی که دیگر نیست
قلعه یوسف آباد ۴ در داشت و روی هرکدام هم دژبانی که وظیفه اش نظارت بر ورود و خروج مردم بود. روزها ساکنان که همه کشاورز بودند از قلعه بیرون می رفتند برای کشاورزی و شب ها به قلعه برمی گشتند. رحمانی پناه می گوید: «هم قنات داشتیم، هم آسیاب، هم کاروانسرا. مرحوم عجایبی، از خیران محله، یک آسیاب وقف محله کرده بود. فرزندانش آسیاب آبی ۱۵۰ ساله شان را به عنوان یک ظرفیت گردشگری هنوز حفظ نموده اند. کشاورزان از اراضی طرشت و جاهای دیگر گندم های شان را برای آسیاب با مال می آوردند، شب ها در کاروانسرای سراستخر در آخر یوسف آباد اتراق می کردند، کارشان که تمام می شد بامداد به خانه های شان بر می گشتند. آب هم در قنات جاری بود. آب را میراب می آورد و آب انبارها را پر می کرد. هر کسی در خانه اش یک حوض داشت و تلمبه دستی. کسانی که خیلی وضع شان بهتر بود پمپ برقی داشتند.»
رحمانی پناه می گوید: «اصلا چیزی به نام برق وجود نداشت. برق ۲۰-۳۰ خانوار اینجا از بیمارستان ۵۰۱ ارتش تامین می شد. به این صورت که ساعت ۴ یا ۵ پس از ظهر که هوا تاریک می شد سرباز بیمارستان برق را روشن می کرد و چون سیستم تولید برق گازوئیلی بود، یک ساعت بعد که گازوئیل تمام می شد، دیگر برق نداشتیم. همه در خانه ها چراغ پیریموس و گردسوز داشتند.
رحمانی پناه از زمستان های پربرف آن سال ها هم می گوید، زمانی که ۶ سال بیشتر نداشت و ارتفاع برف به بالاتر از قدوقامتش می رسید و مردم برای رفت وآمد ناچار بودند از میان برف تونل باز کنند. خاطره ای هم از آن روزها به یاد می آورد: «در هر خانه ای یک کرسی بود که با زغال گرم می شد. من هم بچه بودم و زیر کرسی خوابیده بودم که گرفتار گازگرفتگی شدم و بیهوش و حال. ماشین هم که نبود؛ مرحوم پدرم هر طور شده مرا به بیمارستان ۵۰۱ رساند و نجات پیدا کردم.»
رحمانی پناه می گوید: «حالا باید سراغ یوسف آباد و درختان بسیار و باغ های سرسبزش را از کتاب ها گرفت.»
بیشتر بخوانید: سردخانه ای برای آقای موز!/ سیلی به یک خارجی به خاطر بی احترامی به سرباز ایرانی
35217
منبع: farazborj.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب