سرنوشت مبهم کریدور آیمک بعد از حمله موشکی ایران به حیفا

سرنوشت مبهم کریدور آیمک بعد از حمله موشکی ایران به حیفا به گزارش فراز برج، به دنبال حمله موشکی ایران به بندر حیفا در سرزمین های اشغالی، مهم ترین گره راهبردی کریدور آیمک صدمه دید و حالا آینده این طرح تجاری با ابهام و خطر رکود استراتژیک روبرو شده است.



به گزارش فراز برج به نقل از مهر، کریدور هند- خاورمیانه - اروپا موسوم به آیمک (IMEC) که قرار بود به عنوان یکی از مهم ترین مسیرهای نوین تجاری جهان جایگزینی برای مسیر سنتی کانال سوئز شود، اینروزها در سایه تحولات نظامی و امنیتی منطقه، آینده ای تیره و مبهم پیش رو دارد. حمله موشکی اخیر ایران به بندر حیفا در جواب اقدامات نظامی اسرائیل، در عمل مهم ترین نقطه راهبردی این کریدور را هدف قرار داد و ساختار امنیتی طرح را به چالش کشید. این تحولات بااینکه هنوز به توقف رسمی پروژه منجر نشده، اما بیم آن می رود که کریدور آیمک قبل از شروع عملیات، وارد فاز رکود راهبردی شود.
طرح کریدور آیمک اولین بار در سپتامبر ۲۰۲۳ در حاشیه اجلاس سران گروه بیست (G20) در دهلی نو و با حمایت ایالات متحده، اتحادیه اروپا، هند، امارات، عربستان، اردن و اسرائیل عنوان شد. هدف اصلی این ابتکار، ایجاد یک مسیر حمل و نقل چندوجهی شامل خطوط دریایی، ریلی و جاده ای بود که با عبور از خاورمیانه، هند را به بازارهای اروپا متصل کند. برمبنای طرح پیشنهادی، کالاها بوسیله بندر بمبئی به امارات منتقل می شدند، سپس از مسیر ریلی عربستان و اردن عبور کرده و در نهایت در بندر حیفا بارگیری دریایی مجدد شده و به بنادر جنوبی اروپا، خصوصاً یونان و ایتالیا، منتقل می شدند.
برآوردها نشان می داد که این مسیر می تواند مدت زمان حمل و نقل را تا ۴۰ درصد کاهش داده و هزینه ها را نیز به میزان چشم گیری پایین بیاورد. همین طور قرار بود کریدور آیمک به بستری برای تبادل انرژی های تجدیدپذیر، صادرات هیدروژن سبز و همگرایی دیجیتال نیز تبدیل گردد.
با وجود حمایت پررنگ قدرت های اقتصادی غرب و برخی کشورهای عربی، کریدور آیمک از همان شروع با مخالفت های منطقه ای روبرو شد. ایران، ترکیه و مصر هر یک به دلایلی متفاوت نسبت به این طرح ابراز نگرانی کرده بودند. ایران، این مسیر را تهدیدی مقابل جایگاه راهبردی بندر چابهار و موقعیت ترانزیتی خود می دانست. ترکیه نیز آنرا رقیبی برای کریدورهای شمال-جنوب بوسیله دریای سیاه قلمداد می کرد و مصر بیم داشت که رونق IMEC سبب کاهش ترافیک تجاری کانال سوئز شده و درآمدهای حیاتی این کشور را کم کند.
از سوی دیگر، ساختار زیرساختی این کریدور نیز هنوز در مراحل اولیه قرار دارد. به رغم امضای تفاهم نامه ها، خیلی از بخش های ریلی در عربستان و اردن هنوز ساخته نشده اند و اتصال لجستیکی بندر حیفا به بنادر اروپایی نیز نیازمند سرمایه گذاری های بیشتر و زمان طولانی تری است. همین دلیلهای سبب شده بود که برخی تحلیل گران حتی قبل از حملات اخیر، کریدور آیمک را بیشتر یک طرح تبلیغاتی بدانند تا یک پروژه عملیاتی با جدول زمانی مشخص.
در روزهای اخیر، ایران در واکنش به حملات نظامی اسرائیل مقابل خاک خود، حمله ای موشکی گسترده را مقابل چندین نقطه کلیدی اسرائیل اجرا کرد. در این عملیات که با عنوان «وعده صادق ۳» شناخته شد، بندر حیفا به عنوان یکی از اصلی ترین اهداف مورد به هدف خوردن موشک های بالستیک قرار گرفت. هرچند مقامات رژیم صهیونیستی ادعا کردند که بیشتر موشک ها رهگیری شده، اما تعدادی از آنها به تأسیسات حیاتی در منطقه به هدف خوردن کرده و حریق گسترده ای در پالایشگاه حیفا در حومه بندر حیفا به وقوع پیوست.

توقف فعالیت یکی از بزرگ ترین خطوط کشتیرانی جهان در بندر حیفا



همچنین گزارش ها نشان میدهد که خود اسکله و پایانه های بارگیری بندر بطور مستقیم لطمه ندیده اند، اما حمله به زیرساخت های حیاتی در نزدیکی آن، کارهای بندری را مختل کرده است. از طرف دیگر بعد از حمله موشکی ایران به رژیم صهیونیستی شرکت دانمارکی مرسک (MAERSK)، یکی از بزرگ ترین خطوط کشتیرانی جهان، اعلام نمود که به سبب افزایش تنش های منطقه ای، عبور کشتی های خود به بندر حیفا در سرزمین های اشغالی را بطور موقت متوقف کرده است.
مرسک در این بیانیه تاکید کرده که درحال ارزیابی مداوم شرایط امنیتی در منطقه است و تا اطلاع ثانوی کشتی های این شرکت در راه بندر حیفا حرکت نخواهند کرد. همین طور هماهنگی های لازم با مشتریان برای ارائه مسیرهای جایگزین در حال انجام می باشد.
گزارش های رسانه های بین المللی همچون رویترز، «Seatrade Maritime News» و «TradeScreener» نیز این تصمیم مرسک را تأیید کرده اند. طبق این گزارش ها، تشدید درگیری ها در شمال سرزمین های اشغالی و حملات اخیر به تأسیسات حیفا از عوامل اصلی این تصمیم شمرده می شود.
این اولین بار نیست که مرسک فعالیت خود در بنادر رژیم صهیونیستی را به سبب نگرانی های امنیتی متوقف می کند، اما توقف اخیر در بحبوحه بحران های فزاینده، نشانه ای از گسترش تأثیرات درگیری ها بر اقتصاد حمل و نقل دریایی منطقه است، موضوعی که می تواند برای کریدور آیمک به مثابه یک مانع جدی تلقی شود.

کریدور آیمک؛ همکاری کشورهای عربی با اسرائیل در سایه نرمال سازی روابط


حمیدرضا حسینی دانا، کارشناس ترانزیت نیز قبل تر در گفت و گو با خبرنگار مهر تاکید کرده بود: دنیای آینده اقتصادی به سمتی می رود که بخش عمده آن بر پایه خطوط و کریدورهای ترانزیتی، حمل و نقل زمینی و دریایی شکل می گیرد، کشورها دائماً در تلاش هستند مسیرهای جدید ایجاد کنند یا در راه کریدورهای ترانزیتی آینده قرار بگیرند.
وی اضافه کرد: کشوری مانند «ایران» که در چهارراه ارتباطی اروپا و آسیا قرار دارد، یکی از کشورهایی است که خیلی از دولت ها مشتاق همکاری با آن هستند. از طرف دیگر، کشوری مانند هند که به عنوان کارخانه جهان شناخته می شود، در قالب طرحی که ابتدا توسط آمریکا عنوان شد و سپس عربستان سعودی و انگلستان نیز از آن حمایت کردند، مقرر است هند قسمتی از کالاها، انرژی، هیدروژن و برق خودرا بوسیله کشورهای جنوب خلیج فارس به اردن و اسرائیل منتقل کرده و از بندر حیفا به سوی اروپا صادر کند.
حسینی دانا در ادامه اظهار داشت: نکته قابل توجه این است که جنوب خلیج فارس که همیشه به کریدورهای دریایی وابسته بود، این دفعه تلاش می کند بوسیله مسیرهای زمینی خودرا به اسرائیل و اروپا متصل کند. در کنار منافع اقتصادی، نکته مهمی که مطرح می شود، همکاری کشورهای مسلمان با رژیم صهیونیستی است. این مساله خصوصاً در خلال جنگ طوفان الاقصی تعجب بسیاری را برانگیخته است.
وی اضافه کرد: زمانیکه مردم مظلوم در سوریه، فلسطین و لبنان تحت تهاجم قرار دارند و کشور یمن شاهراه دریای سرخ را در «باب المندب» بسته تا با بوجودآوردن فشار، به انتها جنگ کمک نماید، این سوال مطرح می شود که چرا برخی کشورهای عربی جنوب خلیج فارس راه را برای انتقال کالا و انرژی به رژیم صهیونیستی و تامین پشتیبانی اقتصادی آن باز کرده اند؟
کارشناس ترانزیت تاکید کرد: محققان ما از مهرماه امسال تا حالا یک ترم دانشگاهی را صرف بررسی رسانه های مختلف کرده اند تا دریابند این رسانه ها چه طور توانسته اند افکار عمومی کشور خودرا برای پذیرش این همکاری ها آماده کنند. یافته های این مطالعه ها نشان میدهد که این رسانه ها عمدتا بر منافع اقتصادی و امنیت جمعی تمرکز کرده اند و تلاش کردند توجه افکار عمومی را از جنگ و سیاستهای توسعه طلبانه صهیونیست ها در منطقه منحرف کنند.
این کارشناس ترانزیتی اشاره کرد: طرح های قدیمی مانند طرح صلح ابراهیمی، معامله قرن و خاورمیانه بزرگ که در آنها تلاش می شد کشورهای عربی با اسرائیل همکاری کنند، چندان موفق نبودند. اما یکی از ماموریت های اصلی کریدور آیمک این است که چنین همکاری هایی را تثبیت کند.
وی در ادامه اظهار داشت: در منطقه ما چند کریدور اصلی وجود دارد؛ همچون کریدور شمال - جنوب، شاخه میانی راه ابریشم، کریدوری که از عربستان و عراق به ترکیه می رود و همین طور کریدور آیمک (IMEC)، علاوه بر این، کریدورهایی نیز در افغانستان، قفقاز و آسیای میانه فعال هستند؛ این کریدورها در رقابت با یکدیگر تلاش می کنند آینده اقتصادی منطقه را به سود خود رقم بزنند.

آسیب رقابتهای اقتصادی بین کشورها به امنیت منطقه


حسینی دانا در آخر اشاره کرد: رقابت اقتصادی بین کشورها همیشه وجود داشته و هر کشوری برمبنای منافع ملی خود عمل می کند. اما آن چه امروز اهمیت دارد این است که تعدادی از این رقابتها می توانند به امنیت منطقه لطمه بزنند و زمینه ساز کشورگشایی صهیونیست ها در منطقه شوند. به همین دلیل، محققان و مفسرین رسانه ای باید این ابعاد را برای افکار عمومی روشن کنند.

امنیت؛ پاشنه آشیل کریدور


به گزارش فراز برج به نقل از مهر، اتفاقات اخیر بار دیگر نشان داد که پروژه های بلندپروازانه اقتصادی بدون پشتوانه امنیتی، فاقد پایداری راهبردی هستند. IMEC بااینکه در ظاهر طرحی اقتصادی می باشد، اما وابستگی کامل به ثبات منطقه ای دارد.


منبع:

1404/04/06
16:42:53
5.0 از 5
175
تگهای خبر: اقتصاد , بندر , پرواز , پروژه
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
کامنت شما در مورد این پست فرازبرج
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۵ بعلاوه ۳
پربیننده ترین ها

پربحث ترین ها

جدیدترین ها

فرازبرج

farazborj.ir - حقوق مادی و معنوی سایت فراز برج محفوظ است

فراز برج

ساخت و ساز برج و ساختمان

فراز برج: سازنده رویاهای شما ، کیفیت، اعتماد، ماندگاری